Catatan Popular

Rabu, 24 Oktober 2012

AL-ADLU



                                                                             
 ڤڠنلن 1

       
الحمدلله، شكور كڤد الله سبحان وتعالى كران دڠن عنايه دان ايذين-ڽ مك ترحاصيلله توڬسن اين. ڤد كالي اين، توڬسن ساي مڠهندقي ساي مڠومڤول،
مڠوڤاس، مڠهوراي دان منجلسكن تنتڠ ساله ساتو صفة درڤد نام-نام الله سبحان وتعالى. د سيني ساي تله مميليه اونتوق مڠمبيل صفة الله يڠ ك 29 ايايت الادلو يڠ برمقصود مها عاديل.

            سجق دهولو لاڬي، سبلوم برلاكوڽ ڤروسيس ترجاديڽ سسواتو كجادين، الله سبحان وتعالى تله مماءينكن ڤرانن كعاديلنڽ دمي كبايكن سلوروه عالم سمستا. اونتوق مڠهورايكن صفة مها عاديل الله، سساورڠ ايت ڤرلو مليهت دان مڠحياتي سڬالا يڠ برلاكو د سكليليڠڽ ستياڤ هاري. بوكن اونتوق مڠتاهوي دان مڠحياتي صفة مها عاديل الله ساج، تتاڤي جوڬ اونتوق منروك سچارا مندالم تنتڠ الله سچارا  دري ايت، اداله لبيه باءيق جك.كسلوروهنڽ، والاوڤون عقل مأنسي ترباتس دحياتي دان درينوڠي سلالو موده-مودهن منداڤت كبركتن اوليه الله سبحان وتعالى دان جوڬ هيدوڤ كيت لبيه امان دان تنترام كران الله ترسمت اوتوه د دالم هاتي.
           



. صفة-صفة الله اسما`ال حسنى1.1

دالم اڬام اسلام، اسما`ال حسنى اداله نام-نام الله سبحان وتعالى يڠ اينده دان باءيق. ‘اسما' برارتي نام دان ‘حسنى' برارتي يڠ باءيق اتاو يڠ اينده جادي اسماءال حسنى اداله نام- نام ميليق الله سبحان وتعالى يڠ باءيق لاڬي ايند.

سجق دولو ڤارا علماء تله باڽق ممبحث دان منتفسيركن نام-نام اين، كران نام-نام الله مروجوق كڤد عمالن يڠ مڽوروه كيت برعبادت مڠيكوت نام-نام ترسبوت. مسكيڤون تيمبول ڤربيذأن ڤنداڤت تنتڠ ارتي، معنى، دان ڤنفسيرنڽ تتاڤي يڠ جلس اداله كيت تيدق بوليه مشرك دالم ممڤرڬوناكن اتاو مڽبوت نام-نام الله سبحان وتعالى. سلاين ڤربيذأن دالم ڤڠرتين دان ڤنفسيرن سسواتو نام الله، ترداڤت ڤولا ڤربيذأن جومله نام الله. اد يڠ مڠاتكن 99، 100، 200، بهكن 1000 ماله 4000 نام. نامون منوروت مريك، يڠ ترڤنتيڠ اداله حقيقة ذات الله سبحان وتعالى يڠ هاروس دفهمي اوليه اورڠ-اورڠ يڠ برايمان.

نبي ساو برسبدا: "الله مميليقي 99 نام يڠ باڬوس. بارڠ سياڤا مڠحافلڽ، دي اكن ماسوق شرڬ. سسوڠڬوهڽ الله ايت ڬنجيل دان دي مڽوكاي يڠ ڬنجيل." - ﴿ه.ر. ابو هريره را﴾. د دالم كتاب سوچي القرءان، الله سبحان وتعالى دسبوت جوڬ دڠن نام-نام سبوتن يڠ برجومله 99 نام يڠ ماسيڠ-ماسيڠ ممڤوڽاءي ڤڠرتين يڠ برصفة باءيق، اڬوڠ دان باڬوس. سچارا ريڠكس دان سدرهان اسما'ال حسنى اداله 99 نام باءيق الله سبحان وتعالى. ماري كيت حياتي هورايان ساله ساتو صفة الله سبحان وتعالى ايايت ساتو نام درڤد انتارا 99 نام-ڽ يڠ كوات تونتوتنڽ دالم كهيدوڤن مأنسي ايايت الادلو ﴿مها عاديل﴾.
           
 دفينيسي 2

ڤركاتان ادلو ڤد اصلڽ دچيڤتا اونتوق ممباوا مقصود منجاديكن دوا بندا ايت سام دان ڤڠاڬيهن سچارا سقسام. سامله جوڬ دالم ڤركارا انصف يڠ ممباوا ڤڠرتين دري سڬي بهاسڽ سباڬاي ڤرسامأن اتاو كعاديلن، دان سباڬاي حاصيلڽ، ادلو مروجوق كڤد كعاديلن، ڤرسامأن، برادا د جالن يڠ لوروس، ك اره كبنرن، برادا د تاهڤ يڠ بتول، تيدق بركورڠ اتاو برلبيه دان جوڬ ملتقكن سسواتو كنا ڤد تمڤتڽ. ڤركاتان لاونڽ اياله جاور دان ذولم.

جاور برارتي چندروڠ كڤد سبله ڤيهق، يڠ اخيرڽ ممباوا ڤڠرتين تيدق مميهق كڤد كعاديلن ايايت مڽبلها سسواتو ڤيهق. ڤركاتان ذولم ڤولا برارتي ملتقكن سسواتو تيدق كنا ڤد تمڤتڽ. سساورڠ حاكيم ﴿قاد﴾ يڠ ظاليم ممبوات كڤوتوسن اتاو حكومن يڠ ساله دڠن تيدق ممبريكن ڤيهق يڠ ترتيندس اكن حقڽ، دان دي دكاتاكن سباڬاي ظاليم.



ادلو مروڤاكن ساله ساتو صفة يڠ امت ڤنتيڠ باڬي الله سبحان وتعالى، برداسركن عقيدة شي`ه اماماييه اثنا-‘أشعرىه. دالم حال يڠ بركايت دڠن كوجودن دان كاساان الله، اي اداله ترڬولوڠ دالم روكون اڬام يڠ ڤرتام ايايت التاوهيد دان تله ڤون دجلسكن دالم كتاب تردهولو. نامون بڬيتو، ڤربواتن-ڤربواتن الله ڤولا ترڬولوڠ دالم روكون كدوا اين، ايايت ادلو ﴿كعاديلن﴾. اوليه كران ڤلباڬاي ڤربيذأن د كالڠن اومت اسلام مڠناءي ادلو الله ﴿كعاديلن الله﴾ يڠ بڬيتو لواس دان برباڬاي-باڬاي، سوده ڤستيله باب-باب برايكوت اين ڤرلو دكاجي دڠن لبيه تليتي.

            . ڤڠرتين صفة الله مها عاديل ﴿الادلو﴾ 2.1

ڤاكر منفسيركن ڤڠرتين عاديل اداله ملتقكن سسواتو كنا ڤد تمڤتڽ. اد جوڬ يڠ مڽاتاكن بهاوا عاديل اداله ممبريكن حق كڤد ڤميليك يڠ برحق، ملالوءي جالن يڠ تردكت. اين بوكن سهاج منونتوت سساورڠ ممبريكن حق كڤد يڠ برحق، تتاڤي جوڬ حق ترسبوت هاروس دسراهكن تنڤا منوندا-نوندا. ڤنونداان هوتڠ دري سأورڠ يڠ ممڤو ممباير هوتڠڽ اداله ڤڠناييأن.“ دمكين سبدا نبي ساو. سساورڠ يڠ عاديل اداله يڠ تلوس دان سيكڤڽ سلالو مڠڬوناكن اوكورن يڠ سام، بوكن برڬندا. ڤرسامأن ايتله يڠ منجاديكن سساورڠ يڠ عاديل تيدق برڤيهق كڤد ساله ساتو ڤيهق يڠ سداڠ برتلاڬه.  

كعاديلن الله ڤولا مڠاتسي تاهڤ كعاديلن مأنسي، ماله بركالي-كالي ڬندا لبيه باءيق درڤد مأنسي. ماله ساڠت تڤت دڠن ڤڠرتين كعاديلن ايت سنديري ايايت ملتقكن سسواتو كنا ڤد تمڤتڽ. اين داڤت دليهت د مان سلاين الله منتڤكن كعاديلن دري سڬي حكوم، جوڬ دڤرليهتكن كعاديلن ايت دالم ستياڤ كجادينڽ. سڤرتي چونتوه عالم د سكليليڠ كيت، ممڤوڽاءي چواچ يڠ بوليه بروبه درڤد ڤانس كڤد هوجن. ڤستي تيدق عاديل كجادين عالم اين جك هاڽ چواچ ڤانس يڠ اد، يڠ مان جك تياد هوجن ڤستي كيت دلندا مصيبة كماراو، ڤوكوق-ڤوكوق دان تانمن اكن ماتي. بڬيتو جوڬ جك چواچ هوجن ساج يڠ اد، ڤستي سوكر اونتوق ملاكوكن اوروسن د لوار رومه، كموڠكينن برلاكو بنجير دان جوڬ سستڠه حيوان اكن ماتي. بڬيتوله صفة كعاديلن الله دالم منچيڤتا كجادين-كجادين يڠ تيدق داڤت دبنديڠكن دڠن سسياڤا ڤون دان درڤد اڤا٢ ڤون.
           

       مقصود دان هورايان صفة الله مها عاديل 2.2

"
الادلو" يڠ مروڤاكن ساله ساتو اسما`ال حسنى اين، برمقصود مها عاديل. دفينيسيڽ ڤولا برمقصود ملتقكن سسواتو كنا ڤد تمڤتڽ. جوڬ اي برمقصود مروجوق كڤد الله سبحان وتعالى سباڬاي ڤلاكو. دان دالم قاعده كبهاسان عرب، اڤابيلا كات جادين دڬوناكن اونتوق منونجوق كڤد ڤلاكو، مك حال ترسبوت مڠاندوڠي ارتي كسمڤورنأن. جك اندا بركات سي ا ممڤوڽاءي كچنتيكن، برمعنى اين منونجوقكن سلوروه كچنتيكن تله ترسرله ڤد ديريڽ. تتاڤي، جك اندا بركات سي ا چنتيق، مك اين هاڽ منونجوقكن بهاوا دي مميليقي كچنتيكن، تتاڤي تيدق جلس ستاكت مان قدر كچنتيكنڽ.

دمكين جوڬ جك اندا بركات الله اداله الادلو ﴿مها عاديل﴾، مك اين برارتي بهاوا دي اداله ڤلاكو كعاديلن يڠ سمڤورنا، تياد تولوق بنديڠڽ اوليه سسواتو اڤ ڤون. د دالم القر‘ان تيدق دتموي ڤركاتان ادلو يڠ مروجوق كڤد صفة الله، تتاڤي باڽق ايات-ايات يڠ بربيچارا تنتڠ كعاديلن-ڽ، سرتا ڤنڬاكن كعاديلن يڠ دلاكوكنڽ، ساماد دڠن مڠڬوناكن ڤركاتان يڠ سام دڠن نام/صفة يڠ د بينچڠكن اين، ماهوڤون دڠن كات٢ يڠ لاين سڤرتي "ميزن"، "قيسهت"، "تيدق برلاكو انياي سديكيتڤون" دان لاين٢.
           

مقصود الادلو سربا سديكيت بركايت راڤت دڠن الحكام. ادلو، منجلسكن بهاوا حكوم-حكومڽ دتتڤكن كڤد سسياڤا ساج باءيق مسلم اتاو بوكن مسلم. رزقي يڠ دچورهكن-ڽ، ترسديا دان داڤت دڤراوليهي اوليه سسياڤا ساج يڠ مڠيكوتي حكوم-حكوم اونتوق ممڤروليهي رزقي، تق كيرا تمڤت، بڠسا دان اڬام سساورڠ. كجادين اير، يڠ اكن سلالو مڠالير ك تمڤت يڠ لبيه رنده، بوليه ممبكو اتاو منديده، بيلا ترڤنوهي شرط-شرط يڠ دتتڤكن-ڽ دان اين داڤت دلاكوكن اوليه سسياڤا ساج.
           
 داليل دان ڤنداڠن علماء تنتڠ صفة مها عاديل الله 3

الله ممڤوڽاءي نام الادلو يڠ برارتي مها عاديل دان ساڠت سمڤورنا كعاديلنڽ، تيدق اد ذات لاين يڠ ممڤوڽاءي كعاديلن يڠ ستارا دڠن الله، كران كعاديلن مأنسي هاڽ ترباتس دان تيدق سمڤورنا، كران مأنسي سريڠ ملاكوكن كسالهن دان موده لوڤا. بڬيتو باڽق فكتا يڠ منجلسكن تنتڠ صفة مها عاديل الله اين سرتا تيدق تركچوالي ڤنداڠن ڤارا علماء مڠوكوهكن لاڬي تونتوتن عمالن صفة اين دالم كهيدوڤن. ڤنداڠن ڤارا علماء برهوبوڠ صفة مها عاديل الله اين اكن دترڠكن دالم تاجوق ستروسڽ.


ترداڤت باڽق فكتا يڠ تله دروڠكاي اوليه ڤارا علمووان اسلام تنتڠ صفة مها عاديل الله برداسركن داليل-داليل يڠ ترداڤت دالم القرءان دان جوڬ برداسركن لوڬيق عقل. دوا جنيس داليل يڠ منجادي رجوكن اياله داليل ناقلي دان داليل اقلي.
           
 داليل ناقل 3.1

داليل ناقلي اداله بوقتي-بوقتي كبنرن اسلام يڠ ترتوليس ددالم القرءان دان اس-سنه. ادڤون داليل ناقلي يڠ ممبوقتيكن كعاديلن الله سبحان وتعالى اد دترڠكن دالم سوره ان-نهل ايات 90:

إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ وَإِيتَاءِ ذِي الْقُرْبَى وَيَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ وَالْبَغْيِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ

مقصودڽ:
"سسوڠڬوهڽ الله مڽوروه ﴿كامو﴾ برلاكو عاديل دان بربوات كباجيكن، ممبري كڤد قوم كرابت، دان الله ملارڠ دري ڤربواتن كجي، كموڠكرن دان ڤرموسوهن"
﴿سوره ان-نهل : 90﴾

سموا مأنسي ماهوكن كعاديلن. كعاديلن مروڤاكن كهندق فطره مأنسي. جك دحياتي، القرءان دان اس-سنه ايت سنديري مروڤاكن اجرن يڠ دسبوت سباڬاي "واي اوف ليفي" يڠ سوده ڤستي مروجوق كڤد كهندق فطره. ايات دري سوره ان-نهل اين، جك درينوڠ سچارا مندالم، كيت اكن داڤتي بهاوا اياڽ مڽرو مأنسي كڤد كعاديلن
يڠ مروڤاكن اساس فطره كمأنسيأن.
            ايكورن دري ايتله، تيدق حيران اڤابيلا ممباچ ايات اين، عبدالله بن مس'اود مڽاتاكن ڤنداڤت دڠن مڽبوت:

إن أجمع آية في القرآن لخير وشر هذه الآية

مقصودڽ:
"سسوڠڬوهڽ ايات يڠ ڤاليڠ كونڤريهنسيف دالم القرءان بركنأن دڠن كبايكن
دان كجاهتن اداله ايات اين".

سسوڠڬوهڽ كعاديلن يڠ سبنر اداله كعاديلن دالم براينتركسي دڠن فطره مأنسي. ڤندوان يڠ ترباءيق دالم مڠاول اڬر مأنسي ايت سنتياس برلاكو عاديل اداله القرءان دان اس-سنه. اين كران، القرءان دان اس-سنه وجود بوكن دري ڤميكيرن مأنسي، تتاڤي درڤد الله يڠ مها منچيڤتا مأنسي دان سڬالا مخلوقڽ.

القرءان ايت سنديري، جك دكاجي سچارا مندالم، ڤستي كيت اكن ترجومڤا بهاوا اي مڽرو كڤد كعاديلن يڠ مروڤاكن كهندق فطره مأنسي. اڤابيلا مريك منولق القرءان، برمعنى مريك تله منولق كهندق فطره، يڠ سوده ڤستي تيندقن مريك ايت مروجوق كڤد هاوا نفسو يڠ سنتياس برچڠڬه دڠن وحي الهي. سچارا تيدق لڠسوڠ، كعاديلن يڠ سڤاتوتڽ دعمالكن مولا ترهاكيس دالم ديري مأنسي.

 داليل اقلي 3.2

داليل اقلي اداله بوقتي-بوقتي كبنرن اسلام يڠ دبوقتيكن سچارا علميه اوليه ڤميكيرن عقل مأنسي يڠ لوڬيق. داليل اقليڽ، كيت داڤت مليهت درڤد ڤركارا-ڤركارا يڠ برلاكو د سكليليڠ كيت. چوبا كيت ليهت كجادين توبوه بادن كيت سنديري. باڬايمانا الله مڠاتور بنتوق توبوه بادن كيت سدميكيان روڤا دان مڠاڤ. هاڽ الله يڠ تاهو. تتاڤي كيت جوڬ بوليه برفيكير سچارا لوڬيق. الله منمڤتكن كڤالا د اتس سكالي كران اي اداله بهاڬين توبوه كيت يڠ ڤاليڠ ترحرمت أومڤام مهكوتا، د دالمڽ اد اوتق يڠ ممڤوڽاءي عقل يڠ برفوڠسي سباڬاي ڤمبيمبيڠ ديري. بايڠكن جك كڤالا كيت. دتمڤتكن د باوه، سمنتارا كاكي د اتس. درڤد ڤميكيرن كيت سنديري ڤون كيت مڠتاهوي بهاوا اياڽ تيدق مناسبه بوكن.

الله دالم ڤڠادلنڽ د اخيرة كلق تيدق موڠكين برتولق انسور. ستياڤ كبايكن ڤستي دبالس كبايكن سباليقڽ كجاهتن ڤستي دبالس ستيمڤل دڠن كجاهتن يڠ دلاكوكن. كعاديلن ڤستي د تڬقكن. كيت جوڬ داڤت مليهت دان برفيكير دڠن لوڬيق عقل تنتڠ ڤركارا يڠ بركاءيتن دڠن كعاديلن الله د مان ستياڤ مأنسي يڠ هيدوڤ د دنيا اين ڤستي ڤرنه مڠالمي برباڬاي ڤڠالمن يڠ بركايت راڤت دڠن كعاديلن الله. سڤرتي چونتوه، سسياڤا يڠ بروسها، دي يڠ اكن منداڤت حاصيلڽ سمنتارا يڠ مالس، تيدق منداڤت اڤا٢. كونسيڤ سموده ايت سوده چوكوڤ اونتوق كيت ممهمي سچارا ريڠكس تنتڠ صفة مها عاديل الله اين.

الله سبحان وتعالى جوڬ ممبوقتيكن كعاديلنڽ دالم ممبري ڬنجرن يڠ لبيه د اتس ستياڤ كبايكن يڠ دلاكوكن مأنسي سمنتارا كجاهتن دبالس ستيمڤل دڠن كجاهتن يڠ دلاكوكن، تق لبيه، تق كورڠ. ڤستي كيت ڤرنه ملاكوكن كبايكن سڤرتي برصدقه دان منولوڠ اورڠ لاين دڠن إخلاص. بوقتي كعاديلن الله د سيني اداله د مان كيت دبري ڬنجرن سڤرتي منداڤت رزقي دري سومبر يڠ تيدق دساڠكا-سڠك، هيدوڤ منجادي تنڠ دان بهاڬيا والاوڤون كورڠ هرتا، دحرمتي مشاركت سكليليڠ دان لاين-لاين ڤركارا يڠ دڤراوليهي حاصيل دري كبايكن يڠ كيت لاكوكن. د سينيله داليل اقلي يڠ منونجوقكن بتاڤ مها عاديلڽ الله سبحان وتعالى دالم ممبري ڬنجرن دان بالسن د اتس ستياڤ ڤريلاكو همبا-همباڽ.

تلدان يڠ بوليه كيت امبيل د سيني اياله كيت سباڬاي مخلوق الله هندقله سلالو برصفة عاديل ترهادڤ خالقڽ ايايت الله دان جوڬ سسام مخلوق يڠ لاين. منڬقكن كبنرن ﴿عاديل﴾ دان منجاوهي ڤربواتن ظاليم ﴿انياي﴾.
3.3. بوقتي-بوقتي كعاديلن الله سبحان وتعالى 

الله يڠ مها عاديل، دي-له يڠ سنتياس برتيندق عاديل. كيت سوده مڠتاهوي بتاڤ بسرڽ كعاديلن الله سبحان وتعالى برداسركن كجادين چيڤتأن-ڽ دان اڤ يڠ تله كيت لالوا سڤنجڠ هيدوڤ اين. بڬيتو جوڬ مأنسي. سسياڤا يڠ ايڠين مڠنالي اورڠ يڠ عاديل تيدق اكن داڤت مڠناليڽ تنڤا مڠتاهوي تاهڤ صفة كعاديلنڽ دان اونتوق مڠتاهويڽ هاروس مڠتاهوي دهولو تيندقنڽ.

دان بارڠسياڤا يڠ ايڠين ممهمي صفة اين، دي هاروس ممهمي تيندقن-تيندقن الله سمڤأي دي تيدق داڤت مليهت سبارڠ كچاچتن دالم چيڤتأن-ڽ، سهيڠڬ ڤنداڠنڽ منجادي لمه كران كايندهن دان كحاضيرن الهييه يڠ تله مڠواساءيڽ دان ممبواتكنڽ تعجوب ڤد كسلارسن دان كتراتورنڽ. باڬي اورڠ-اورڠ سڤرتي اين، صفة كعاديلن الله سبحان وتعالى تله ملكت ڤد ڤماهمنڽ.

"مها سوچي الله يڠ دتاڠن-ڽالاه سڬالا كراجأن دان دي مها كواس اتس سڬالا سسواتو، يڠ منجاديكن ماتي دان هيدوڤ، سوڤاي دي مڠوجي كامو، سياڤا دانتارا كامو يڠ لبيه باءيق عملڽ، دان دي مها ڤركاس لاڬي مها ڤڠامڤون. يڠ تله منچيڤتاكن توجوه لاڠيت برلاڤيس-لاڤيس، كامو سكالي-كالي تيدق مليهت ڤد چيڤتأن توهن يڠ مها ڤموره سسواتو يڠ تيدق سإيمبڠ، مك ليهتله برولڠ-اولڠ، ادكه كامو ليهت سسواتو يڠ تيدق سإيمبڠ؟ كمودين ڤندڠله سكالي لاڬي نسچاي ڤڠليهتنمو اكن كمبالي كڤدامو دڠن تيدق منموكن سسواتو چاچت دان ڤڠليهتنمو ايتڤون دالم كادأن ڤايه. سسوڠڬوهڽ كامي تله مڠهياسي لاڠيت يڠ دكت دڠن بينتڠ-بينتڠ دان كامي جاديكن بينتڠ-بينتڠ ايت الت-الت ڤلمڤر شيطان، دان كامي سدياكن باڬي مريك سيقسا نراك يڠ مڽالا-ڽالا."
[ال مولق:1-5]


دي منچيڤتاكن ڤلباڬاي كوجودن، باءيق ظاهير ماهوڤون باطين، يڠ سمڤورنا ماهوڤون يڠ تيدق سمڤورنا. دي منچيڤتا دان جوڬ مڠاتورڽ دالم كدودوكن يڠ سسواي دڠنڽ. منمڤتكن بومي ڤد تمڤت يڠ ڤاليڠ رنده، ملتقكن اودارا دان اير د اتسڽ دان لاڠيت د اتس اودارا. جك سوسونن ترسبوت ترباليق، مك ڤستي برلاكو كتيدقسإيمبڠن ڤد بومي اين.

بڬيتو جوڬ الله سبحان وتعالى مڽوسون اڠڬوتا بادن مأنسي دري تولڠ، داڬيڠ دان كوليت. منمڤتكن تولڠ سباڬاي ڤڽوكوڠ، داڬيڠ ممبالوتي تولڠ دان كوليت ممبالوتي داڬيڠ. جك سوسونن اين ترباليق، باڬايمانا كادأنڽ؟ دمكين ڤولا سوسونن اناتومي توبوه مأنسي يڠ سوسوننڽ بڬيتو روميت، تتاڤي الله مناتاڽ دڠن بڬيتو سمڤورنا سكالي سسواي دڠن فوڠسيڽ ماسيڠ-ماسيڠ.

بياساڽ كيت كورڠ مميكيركن كعجاءيبن-كعجاءيبن د سباليق كجادين يڠ برادا دبومي اين. جادي تيدق حيرانله مأنسي سريڠ لالاي ترهادڤ حكمه كجادين يڠ اد ڤد ديري سنديري. رينوڠكن فرمان الله سبحان وتعالى د باوه يڠ منونجوقكن كجادين-كجادين چيڤتأنڽ د اتور سبڬيتو روڤا سباڬاي بوقتي كعاديلنڽ:

"كامي اكن ممڤرليهتكن كڤد مريك تندا-تندا ﴿ككواسأن﴾ كامي دسڬينڤ ڤنجورو دان ڤد ديري مريك سنديري، سهيڠڬ جلسله باڬي مريك بهاوا القرءان ايت اداله بنر. دان اڤاكه توهنمو تيدق چوكوڤ ﴿باڬي كامو﴾ بهاوا سسوڠڬوهڽ دي مڽقسيكن سڬالا سسواتو؟"
 [فوسهشيلت : 53]

"
مك اڤاكه مريك تيدق مليهت لاڠيت يڠ اد د اتس مريك، باڬايمانا كامي منيڠڬيكنڽ دان مڠهياسيڽ دان لاڠيت ايت تيدق ممڤوڽاءي رتق-رتق سديكيتڤون؟"
[قااف : 6]
"اتاو سياڤاكه يڠ تله منچيڤتاكن لاڠيت دان بومي يڠ منورونكن اير اونتوقمو دري لاڠيت، لالو كامي تومبوهكن دڠن اير ايت كبون يڠ برڤمنداڠن اينده، يڠ كامو سكالي-كالي تيدق ممڤو مينومبوهكن ڤوهون-ڤوهونڽ. اڤاكه دسمڤيڠ الله اد توهن ﴿يڠ لاين﴾؟ بهكن ﴿سبنرڽ﴾ مريك اداله اورڠ-اورڠ يڠ مڽيمڤڠ ﴿دري كبنرن﴾"
ان نمل : 60]]

"اتاو سياڤاكه يڠ تله منجاديكن بومي سباڬاي تمڤت برديام، دان يڠ منجاديكن سوڠاي-سوڠاي دچلاه-چلاهڽ، دان يڠ منجاديكن ڬونوڠ-ڬانڠ اونتوق ﴿مڠوكوهكنڽ﴾ دان منجاديكن سواتو ڤميسه انتارا دوا لاوت. اڤاكه دسمڤيڠ الله اد توهن ﴿يڠ لاين﴾؟ بهكن ﴿سبنرڽ﴾ كبڽقان دري مريك تيدق مڠتاهوي"
[ان نمل : 61]

"دان دمكينله كامي ڤرليهتكن كڤد إبراهيم تندا-تندا كاڬوڠن ﴿كامي يڠ ترداڤت﴾ د لاڠيت دان د بومي. دان ﴿كامي ممڤرليهتكنڽ﴾ اڬر دي ترماسوق اورڠ-اورڠ يڠ يقين"
 [ال انءعام : 75]

سسوڠڬوهڽ مأنسي داڤت برلاكو عاديل، ايايت منمڤتكن هاوا نفسو دباوه بيمبيڠن عقل دان اڬام. اڤابيلا منجاديكن عقل سباڬاي همبا هاوا نفسو مك موسنهله اڤ يڠ دسبوت عاديل. مأنسي داڤت دكاتاكن عاديل اڤابيلا دي جوڬ داڤت مڠڬوناكن اڠڬوتا توبوهڽ اونتوق توجوان يڠ بتول. ملقساناكن توڬس كڤد اهلي كلوارڬڽ دان منجادي ڤميمڤين يڠ عاديل ايايت دڠن ملقساناكن توڬس-توڬس دڠن باءيق كڤد رعيتڽ.

ترسبوت سبواه قيصه اڤابيلا سأورڠ راج ممبوك ڬودڠ-ڬودڠ يڠ برايسي سنجات، كتاب-كتاب، هرتا دان بارڠن لاينڽ. راج ترسبوت كمودين ممبهاڬيكن بارڠ-بارڠ ترسبوت كڤد اورڠ-اورڠ يڠ اد كڤنتيڠن باڬيڽ. واڠ دبريكن كڤد اورڠ كاي، كتاب-كتاب دبريكن كڤد ڤاسوكن تمڤور، تنتو حال ترسبوت برڬونا باڬي مريك، اكن تتاڤي راج ايت تله برصفة ظاليم دان تيدق عاديل، كران راج ايت ملتقكن سسواتو بوكن ڤد تمڤتڽ. تتاڤي اڤابيلا دي مڠحكوم سساورڠ ڤنچوري اتاو ممقسا سساورڠ يڠ سداڠ ساكيت اونتوق ڤرڬي منداڤتكن راوتن، برمعنى ايت ملتقكن سسواتو كنا ڤد تمڤتڽ.

كسمواڽ اداله سبواه كعاديلن دان ميمڠ هاروس سدميكيان، دان سأندايڽ دي تيدق ملاكوكن اڤ يڠ تله دلاكوكن-ڽ، سسواتو يڠ لاين يڠ جاوه لبيه مروڬيكن اكن. ترجادي بربنديڠ اڤ يڠ تله ترجادي. بڬيتوله كعاديلن الله سبحان وتعالى. باڬي اورڠ يڠ مڠياكن كبنرن صفة عاديل الله سبحان وتعالى، برايمانله كڤد-ڽ باءيق. سچارا ظاهير ماهوڤون باطين. ايمان اكن سمڤورنا جك تيدق مڽالهكن نصيب دان تيدق مينودوه بهاوا سڬالا يڠ ترجادي اداله كران ترداڤت عنصور-عنصور مخلوق غائب، كڤرچايأن كاروت دان سباڬايڽ يڠ موڠكين بوليه مميسوڠكن عقيدة.

جك كيت مڠتاهوي سموا اين ترجادي كران كهندق-ڽ، جوڬ عقيبة دري ڤربواتن كيت سنديري دان كيت رضا، مك ايتله يڠ سبايق-باءيقڽ. سنتياس ايڠت الله دان صفة مها عاديلڽ. ستياڤ ڤربواتن يڠ دلاكوكن اكن دبالس دڠن حكومن اتاو ڬنجرن يڠ ستيمڤل دان ايتله بوقتيڽ صفة كعاديلن الله يڠ تياد تنديڠڽ يڠ دتونتوت عمالنيا دالم كهيدوڤن مأنسي سجاڬت.


 ڤنداڠن علماء اهلي سنه ول جماعه 3.4

اد سستڠه اهلي علماء مڠوتاراكن ڤنراڤن صفة كعاديلن الله سبحان وتعالى اين توجوانڽ اداله اونتوق دسمڤأيكن كڤد ڬينراسي كيني دان اكن داتڠ. كيت امبيل ساله ساتو ڤنداڤت درڤد سأورڠ علماء ايايت سيدنا عمر الخطاب رضي الله عنه. بلياو ڤرنه ممبحث تنتڠ ايسو كعاديلن برسام اهلي علماء يڠ لاين يڠ مان ممبينچڠكن بهاوا سسياڤا ساج يڠ تله ملاكوكن كسالهن ڤرلو دجاتوهي حكومن يڠ ستيمڤل تنڤا كومڤرومي. بڬيتو جوڬ دالم اوروسن كهكيمن دان چارا-چارا مسابيتكن جنايه، اهلي علماء مڠڬوناكن اڤ سهاج داليل يڠ منتينترامكن جيوا مريك يڠ بوليه ممباوا كڤد كعاديلن دان كبنرن تنڤا مليهت كڤد داليل-داليل خصوص.

عمر الخطاب رضي الله عنه تله منجاتوهكن حكومن ريجم كڤد سأورڠ وانيتا يڠ ترڽات هميل تتاڤي بلياو تيدق ممڤوڽاءي سوامي اتاو توان دڠن برڤد كڤد تندا-تندا ظاهير سهاج. بڬيتو جوڬ مموتوڠ تاڠن ڤنچوري دڠن مڠڬوناكن قارينه بارڠ چوري يڠ برادا د تاڠنڽ. سموا ڤنداڤت علماء خلفا' الرشيدادن اين اداله براسسكن اجتهاد اونتوق ممستيكن كمصلحتن امة ترلقسان دان مڠلقكن كمضرتن درڤد مريك.

اد جوڬ اجتهاد-اجتهاد مريك بربيذا دڠن اجتهاد صحابة-صحابة يڠ لاين، ماله كادڠ-كادڠ بوليه دفهمي بهاوا اجتهاد مريك برسالهن دڠن ظاهير نس، والاوڤون بڬيتو تيدق سأورڠڤون موجتاهيد دكالڠن مريك يڠ مڠڠڬڤ مريك تركلوار درڤد كبنرن سلاڬي متلامت اوتاماڽ اياله منداڤتكن كمصلحتن دان منڬقكن كعاديلن الله.


  ڤڠاروه دان كسن صفة كعاديلن دالم مشاركت 4

سسبواه نڬارا يڠ ممڤوڽاءي رعيت يڠ برساتو ڤادو، امان دان داماي ڤستيڽ مڠمالكن كونسيڤ كعاديلن دالم كهيدوڤن مرڠكومي ڤلباڬاي بيدڠ سڤرتي ڤڠوروسن، ڤنديديقن، ڤرنياڬان، كڤميمڤينن دان لاين-لاين لاڬي. كماجوان ڤستي تيدق اكن دچاڤاي اوليه مريك ملاءينكن مريك منراڤكن كونسيڤ كعاديلن دالم مشاركت.

ڤڠاروه صفة كعاديلن اين ساڠت بركايت راڤت دڠن هيدوڤ برمشاركت يڠ مان اي برمولا درڤد ڤوچوق ڤيمڤينن سسبواه مشاركت ايت سنديري. اندايڽ سساورڠ ڤميمڤين ايت برتيندق عاديل، تياد مسئله يڠ تيدق داڤت دسلسايكن بهكن سڬالا اوروسن منجادي موده. تتاڤي جك ڤميمڤين ترسبوت برسيكڤ تيدق عاديل، يعني ظاليم، سوده ڤستي برلاكو كڤينچڠن دالم مشاركت ترسبوت.

  ايسو-ايسو سماس مشاركت 4.1

سجق كبلاكڠن اين، كيت مليهت ڤلباڬاي كجادين بوروق يڠ برلاكو دالم مشاركت تراوتما د لوار نڬارا يڠ مان اين برلاكو رنتتن دري سيكڤ ڤميمڤينڽ يڠ كورڠ منراڤكن كعاديلن دالم ڤيمڤيننڽ. جوسترو ايت، تيدق حيرانله جك برلاكو ڬجالا رسواه، ڤرس اوڬوت، برڤواق-ڤواق، مڠڬوناكن واڠ رعيت اونتوق كڤنتيڠن ڤريبادي دان سباڬايڽ. اين اداله ڤركارا يڠ تيدق دايڠيني اوليه سسياڤا ڤون تتاڤي اي برلاكو اداله كران سيكڤ مأنسي ايت سنديري. عقيبتڽ، الله سبحان وتعالى ممبالس ڤربواتن مريك سڤرتي يڠ كيت داڤت ليهت سكرڠ اين. اين اداله انتارا فينومينا بوروق يڠ ماسيه بلوم بركسودهن. عقيبتڽ، راماي يڠ تيدق بردوسا منجادي مڠسا، دتينداس دان مندريتا.

حق اساسي مأنسي جوڬ تله دأبايكن دان مريك يڠ بركڤنتيڠن باڬي ڤميمڤين يڠ برسيكڤ سڤرتي اين سهاج يڠ داڤت منعمتي هيدوڤ يڠ سليسا، سداڠكن مشاركت ڬولوڠن باوهن هيدوڤ دالم كسوسهن، ڤندريتاان، كورڠ كڤرلوان هيدوڤ دان سباڬايڽ. اين اداله لنترن درڤد دوروڠن نفسو ڤميمڤين ايت سنديري يڠ لبيه ممنتيڠكن ديري سنديري درڤد منجاڬ كباجيكن مشاركت دڠن عاديل. جوسترو ايت، مك واجرله الله سبحان وتعالى منونتوت عمالن كعاديلن اين دالم سسبواه مشاركت دمي كبايكن سلوروه كهيدوڤن مشاركت ايت سنديري.

 كلبيهن مڠمالكن كعاديلن دالم مشاركت 4.2

سڬالا يڠ باءيق هاڽ داتڠ درڤد الله سبحان وتعالى. دڠن صفة الله يڠ مها عاديل، مأنسي تله ممڤركتيقكن صفة ايت دالم كهيدوڤن ستياڤ هاري. حاصيلڽ، ڬولوڠن يڠ لمه داڤت دليندوڠي، ستياڤ يڠ برساله ڤستي اكن ڽات كسالهنڽ دان منريما حكومن يڠ سواجرڽ سكاليڤون اي دري ڬولوڠن يڠ بركدودوكن تيڠڬي، كوات دان برڤڠاروه.

ڤميمڤين يڠ عاديل اداله مريك يڠ بوليه ممرينته سسبواه نڬارا دان رعيتڽ دڠن باءيق سهيڠڬ رعيتڽ داڤت منعمتي كهيدوڤن يڠ باءيق، تياد ڤنينداسن ماله رعيت منداڤت اڤ يڠ منجادي حقڽ. دڠن اداڽ ڤميمڤين سڤرتي اين، سوده تنتو سسبواه مشاركت اكن مراسا امان دان تنترام. مريك بيبس اونتوق منجالني كهيدوڤن ستياڤ هاري تنڤا ڤرلو ريساو ڤد اڤا٢ انچمن كران سوده ڤستي ڤميمڤين يڠ عاديل داڤت موجودكن سبواه نڬارا يڠ امان دان داماي.

سلاين ايت، اومت يڠ عاديل اڠڬوتا مشاركتڽ اكن ممڤرتاهنكن كقواتن مشاركتڽ دان منولق سڬالا ڤركارا يڠ بوليه مروسق دان مڠهنچوركن مشاركت. چونتوه سڤرتي نڬارا كيت، مليسيا. ماجوريتي رعيت نڬارا اين منولق سبارڠ بنتوق كتيداكدلن، ڤنينداسن، ڤڠناييأن دان كظاليمن. اڤابيلا سلوروه مشاركت برڬابوڠ تناڬ اونتوق مننتڠڽ، سوده ڤستي اي ممبوقتيكن بهاوا منڬقكن كعاديلن داڤت ممبري كقواتن ڤد سسبواه مشاركت ستروسڽ منداڤت كبركتن دان درحمتي الله سبحان وتعالى.


 كسن تيدق منڬقكن كعاديلن دالم مشاركت 4.3

كيت داڤت مليهت باڽق ڤركارا بوروق يڠ برلاكو دالم سسبواه مشاركت يڠ تيدق مڠمالكن كعاديلن. كتيداكدلن بوليه دارتيكن سباڬاي كظاليمن. اڤابيلا كظاليمن برللواسا دالم سسبواه مشاركت، سلوروه اڠڬوتا مشاركت اكن دسلوبوڠي دڠن ڤراسءن تيدق تنترام، حق-حق مريك تيدق ترجامين دان سريڠ دچابولي سرتا هيدوڤ دالم كادأن ريسه ڬليسه يڠ مروڤاكن تندا-تندا كروساكن دان كهنچورن مشاركت.

كظاليمن برلاونن دڠن كعاديلن د مان كظاليمن لبيه باڽق ممباوا كڤد كاونتوڠن ڤد سبله ڤيهق سهاج. ڤركارا اين باڽق برلاكو دالم سسبواه مشاركت يڠ ممڤوڽاءي ڤميمڤين يڠ برصفة ڤيليه كاسيه دان هاڽ ڤنتيڠكن ديري سنديري دان اورڠ-اورڠ يڠ بركڤنتيڠن باڬيڽ سهاج. عقيبة درڤد اين، باڽق ڤرڤچاهن دان ڤرسڠكطاعن د كالڠن مشاركت برلاكو.

سلاين ايت، عقيبة درڤد تياد عمالن كعاديلن دالم سسبواه مشاركت اكن مڽببكن كهرمونيان هيدوڤ دالم مشاركت بربيلڠ قوم دان اڬام اكن ترهاكيس. اڤابيلا ڤميمڤين سسبواه نڬارا يڠ رعيتڽ بربيلڠ قوم دان بڠسا تيدق ممبري حق يڠ سام رات كڤد رعيتڽ اتاو هاڽ ممبري حق ايستيميوا كڤد بڠسا دان اڬام ترتنتو سهاج، سوده ڤستي ڤركارا اين اكن منيمبولكن راس تيدق ڤواس هاتي د كالڠن بڠسا لاين يڠ تيدق منداڤت حق يڠ سڤاتوتڽ. اين مڽببكن اينستيتوسي كراجأن سسبواه نڬارا اكن دڤرتيكايكن كممڤوانڽ دان ڤستي وجودڽ ڤربالهن سسام مريك. اينله عقيبة جك تيدق مڠمالكن كونسيڤ كعاديلن دالم كڤيمڤينن.

اڤ ساج يڠ برلاكو د مان-مان تمڤت د دنيا اين ڤستيڽ تيدق ترلڤس دري ڤنداڠن الله سبحان وتعالى. الله سنتياس ممبري يڠ ترباءيق كڤد ستياڤ مخلوقڽ تتاڤي اد سڬلينتير درڤدڽ تيدق برعمال مڠيكوت كهندقڽ. تتكالا مريك منداڤت رزقي يڠ مليمڤه رواه، مريك تيدق منونجوقكن راس شكور كڤد الله دڠن برصدقه دان برعمال عبادت سڤرتي يڠ دڤراينتهكن. اين تيدق عاديل باڬي الله كران دي تله ممبري رزقي كڤد كيت دان سوده سڤاتوتڽ كيت برعبادت كڤداڽ سباڬاي تندا. شكور. ڤربواتن اين اداله كيت تيدق برلاكو عاديل كڤد الله يڠ مها ممبري دان مشاركت يڠ ملاكوكن كظاليمن سڤرتي اين اكن منداڤت كموركأن الله سبحان وتعالى سرتا جاوه درڤد رحمتڽ.


رسول الله ساو تله ممبري ڬمبارن باڬايمانا مشاركت يڠ تيدق ملقساناكن كعاديلن دڠن سبنرڽ. سبداڽ يڠ برمقصود:

"
سسوڠڬوهڽ تله روسق بيناسا اورڠ-اورڠ يڠ سبلوم كامو كران اڤابيلا منچوريڽ اورڠ-اورڠ بڠساون مريك تيدق دحكوم تتاڤي اڤابيلا منچوريڽ اورڠ-اورڠ بياسا باروله مريك لقسانكن حكومن. دمي الله، كالاو فاطمه انق محمد منچوري نسچاي اكو ڤوتوڠ جوڬ تاڠنڽ."

ڬمبارن د اتس ممبوقتيكن كهنچورن سسواتو اومت دسببكن كظاليمن يڠ برتنتاڠن دڠن كعاديلن. كظاليمن مڠهاڤوسكن كعاديلن يڠ اكن منيمبولكن ككاچاوان دان تيندقن سوينڠ-وينڠڽ ترهادڤ حق-حق اورڠ لاين بيلا-بيلا ماس سهاج. دري ايت مڽببكن هنچورڽ مشاركت.


. روموسن / چادڠن 5

بڬيتوله هورايان مقصود دان ڤڠرتين الادلو يڠ برمقصود مها عاديل يڠ منونجوقكن صفة الله سبحان وتعالى يڠ ساڠت ڤرلو كيت فهمي دان عملكن دالم كهيدوڤن. ادڤون كعاديلنڽ اداله اونتوق كبايكن مأنسي سجاڬت دان كيت سباڬاي همباڽ واجب مڠمالكنڽ سڤرتي يڠ دڤراينتهكن كران اي اد كبايكن يڠ ساڠت دڤرلوكن دالم كهيدوڤن مأنسي. اندايڽ صفة اين تيدق وجود ڤد الله، سوده ڤستي دالم ديري مأنسي جوڬ تيدق وجود كران اڤ يڠ اد ڤد مأنسي اداله ميليق الله سبحان وتعالى ترماسوق عالم سمستا اين دان كجادينڽ.
داڤت كيت فهمي د سيني بهاوا اڤ يڠ برلاكو د سكليليڠ كيت سلاما اين اداله بوقتي كعاديلن الله يڠ ماهوكن كيت مڠحياتي كجادينڽ. بوكن سقدر دري مات كاسر تتاڤي جوڬ مات هاتي دان دتافسيركن ملالوءي عقل يڠ برڤقسيكن كايمانن. سسوڠڬوهڽ ڤنجلسن اين داڤت مروڠكاي اڤ يڠ كيت كورڠ كتاهوي سلاما اين تنتڠ كعاديلن الله يڠ سلاما اين ساڠت بركايت راڤت دڠن ديري كيت.

درڤد اڤ يڠ دترڠكن د سيني، باڽق يڠ كيت بوليه لاكوكن اونتوق تروس سنتياس مڠيڠاتي كعاديلن الله دان ممڤركتيقكنڽ دالم كهيدوڤن سهارين. كيت بوليه سنتياس مڠوچڤكن راس شكور ڤدڽ ستياڤ هاري اڤابيلا باڠون دري تيدور ممبوقتيكن يڠ الله سبحان وتعالى مها عاديل د مان دي ماسيه ممبري ڤلواڠ كڤد كيت اونتوق هيدوڤ سوڤاي كيت بوليه برعبادت دان برتوبة اندايڽ كيت ماسيه بلوم ملاكوكنڽ. سلاين ايت، كيت جوڬ بوليه مڽمڤأيكن دعوة كڤد اهلي كلوارڬ كيت بتاڤ ڤنتيڠڽ مڠحياتي صفة مها عاديل الله موده-مودهن اياڽ داڤت ممبري ڤريڠاتن ڤد مريك دان جوڬ ڤد ديري كيت سنديري.




 ريفليكسي 6

الحمدلله، شكور ك حضرة الله سبحان وتعالى دڠن ايذينڽ داڤت ساي مڽياڤكن توڬسن عقيدة يڠ دبريكن.

ڤد اول منريما توڬسن ساي راس امت سوكر اونتوق ملقساناكن ممندڠكن اياڽ. ڤرلو دتااڤ دڠن ايجأن جاوي. بيلا مليهت ڤد توڬسن يڠ دڤراوليهي، ترداڤت بوكن ساتو توڬسن، تتاڤي ببراڤ توڬسن د دالم ساتو توڬسن يڠ بسر. ڤنوليسن علميه، ڬرافيق، ڤنوليسن رانچڠن مڠاجر هارين دان ڤووير ڤوينت اونتوق باهن بنتو مڠاجر. سمواڽ دڠن توليسن جاوي والاوڤون كرتس توڬسن يڠ ساي داڤت د دالم توليسن رومي. ڤليق تاڤي بنر.

توڬسن تتڤ توڬسن دان ڤرلو دسياڤكن والاو اڤ جوا مسئله يڠ دهادڤي. ساي تيدق مڠهادڤي مسئله دالم منچاري دان منداڤتكن باهن. زمان تيكنولوڬي معلومت، ڤلباڬاي سومبر بوليه دڬوناكن اونتوق منداڤتكن باهن.

جوتان تريما كاسيه كڤدالفاضل استاذ بدروددين بن ياتيبن كران ممبيمبيڠ انق-انق ديديق دالم ممبري ڤندوان دان چارا اونتوق مڽياڤكن توڬسن. دالم ملقساناكن توڬسن اين، اد ڤركارا بارو يڠ ساي ڤروليهي. ايايت كماهيرن مناءيڤ جاوي. ڤد ڤريڠكت اولڽ ساي ميمڠ تق ماهير. تتاڤي دالم ماس مڽياڤكن توڬسن، دري سماس ك سماس، سديكيت دمي سديكيت ساي سماكين ڤانتس دالم مناءيڤ جاوي. نامون ماسيه باڽق ڤرلو دڤلاجري دان دڤرباءيقي.

ساي مڠوچڤكن ريبوان تريما كاسيه كڤد سموا ڤيهق يڠ تله ممبريكن كرجاسام دان تونجوق اجر دالم منجايكن توڬسن يڠ دبري.

       
7.         RUJUKAN

Internet :



3.         http://zuhudfillah.wordpress.com/2011/12/16/5-bukti-kebenaran-sifat-allah-swt-al-         adlu-maha-adil-2/

4.         Unit Agama Islam Kolej Mara Banting             http://unitagamakmb.webs.com/sistem_masyarakat_dalam_islam1.htm



Buku :

1.         Majalah Nebula (ESQ Magazine) No. 03/Tahun III/2007

2.         Ihsan Fauzi Rahman, Ebook Asma‘Ul Husna Al-Adl & Al-Lathif, Kls. C Sem. II, Teknik          Informatika, Universitas Islam Negeri Sunan Gunung Djati, Bandung, (2009)

3.         Prof. Dr. H. Mahmud Yunus, Tafsir Quran Karim, (1998)

Tiada ulasan: